reservation-button

پرولاکتین چیست؟

08 مهر 1402

Post contents [Show]

پرولاکتین چیست؟

پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز ترشح می شود. هیپوفیز یک غده کوچک در پایه مغز است. تعادل بسیاری از هورمون ها را در بدن تنظیم می کند.

 پرولاکتین باعث رشد و نمو پستان‌ها و تولید شیر بعد از تولد نوزاد می‌شود. و به صدها فرآیند دیگر بدن کمک می کند. سطح پرولاکتین معمولاً درمردان و افراد غیر شیرده و غیر باردار پایین است. پرولاکتین در افرادی که باردار یا شیرده هستند  افزایش می یابد. هایپرپرولاکتینمی  یا پرولاکتینوما  افزایش بیش از حد این هورمون در بدن فرد را توصیف می کند.

 

برخی از مهم ترین عملکردهای پرولاکتین در زنان:

  • در رشد سینه نقش دارد

  • به رشد جنین کمک می‌کند

  •  به حفظ بارداری کمک می‌کند

  • به تولید شیر مادر کمک می‌کند

 

علت افزایش پرولاکتین چیست؟

  • ورزش

  • رابطه جنسی

  • حملات صرعی

  • تحریک نوک پستان

  •  بارداری و شیردهی

  • خوردن یک وعده غذایی

  • آسیب به ناحیه قفسه سینه شما

  • پایین بودن سطح تستوسترون

  • استرس فیزیکی، مانند تجربه درد

  •  ماری جوانا می تواند سطح پرولاکتین را افزایش دهند.

 

علائم و نشانه های سطح بالای پرولاکتین چیست؟

برای هر کسی، سطح پرولاکتین بالاتر از حد طبیعی در خون می تواند علائم زیر را ایجاد کند:

  • ناباروری

  • خستگی

  • یبوسـت

  • افزایش وزن

  • درد عضلانی

  • آکنه غیرطبیعی

  • مشکلات بینایی

  • اختلال حس بویایی

  • سردردهای بدون دلیل

  • مشکل در تحمل دمای سرد

  • از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

 

علائم بالا بودن سطح پرولاکتین در زنان :

  • درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی به دلیل خشکی واژن

  • ترشحات شیری از نوک سینه ها در زمانی که باردار نیستید 

  • تغییرات در قاعدگی غیر مرتبط با یائسگی، مانند پریودهای نامنظم (قاعدگی) یا عدم وجود قاعدگی (آمنوره)

 

علائم  بالا بودن سطح پرولاکتین در مردان :

  • اختلال نعوظ 

  • سطوح پایین تستوسترون

  • کاهش موهای بدن در مردان

  • بزرگ شدن بافت سینه (ژنیکوماستی)

 

برخی از علل احتمالی افزایش سطح پرولاکتین خون:

 داروها:

  • برخی از داروهای فشار خون بالا

  • مسکن هایی که حاوی مواد افیونی هستند

  • برخی از داروهای ضد روان پریشی مانند ریسپریدون.

  • داروهایی که حالت تهوع و استفراغ را درمان می کنند.

اگر سطح پرولاکتین شما به دلیل مصرف دارو بالا باشد، معمولاً سه تا چهار روز پس از قطع مصرف دارو، سطح شما به حالت عادی باز می گردد. هرگز مصرف داروهای تجویز شده را متوقف نکنید، مگر اینکه ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به شما گفته باشد که این کار را انجام دهید.

 

بیماری‌ها:

  • بیماری کلیوی

  • کم کاری تیروئید 

  • سندرم کوشینگ و سندرم نلسون

  • سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

  • زونا (خصوصا اگر دانه‌های پوستی یا تاول روی ناحیه سینه ایجاد شده باشد)

  • آسیب‌های وارده به دیواره قفسه سینه، مانند شکستگی دنده‌ها، شکستگی جناغ (استخوان سینه) و کبودی ریه‌ها

  • پرولاکتینوما نوعی تومور غیرسرطانی و از شایع‌ترین تومورهای غده هیپوفیز است که باعث ترشح بیش از حد هورمون پرولاکتین از غده هیپوفیز می‌شود. 

 

چه چیزی باعث سطوح پایین غیر طبیعی پرولاکتین می شود؟

سطح پرولاکتین شما معمولاً پایین است مگر اینکه باردار باشید یا در حال شیردهی (شیردهی) باشید پایین بودن پرولاکتین معمولا نیازی به نگرانی ندارد. اما در شرایطی که پرولاکتین بیش از حد پایین باشد ممکن است سبب بروز این علائم شود:

  • بلوغ دیرهنگام

  • اختلالات قاعدگی

  • عدم تولید شیر کافی پس از زایمان

  • ناباروری و کم بودن قدرت باروری نسبت به حد طبیعی

 

چه زمانی باید در مورد سطح پرولاکتین خود به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم افزایش سطح پرولاکتین  مانند پریودهای نامنظم و یا نشانه های یاد شده را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک می تواند یک آزمایش خون ساده برای بررسی سطح پرولاکتین شما تجویز کند؛ متداول‌ترین راه درمان دارو است که می‌تواند سطح پرولاکتین را تنظیم کند.
 

شرایط آزمایش پرولاکتین

تست prolactin یک آزمایش خونی است که به صورت عادی در آزمایشگاه انجام می‌شود. برای انجام آن بهتر است تمامی دستورالعمل‌های خاص برای پیش‌آمادگی که پزشک توصیه می‌کند را به درستی و با دقت رعایت کنید. 

  1. بهتر است آزمایش پس از دوره قاعدگی زنان انجام شود.

  2. معمولا توصیه می‌شود 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش جزء آب چیزی نخورید و ناشتا باشید.

  3. در صورت مصرف داروی خاص حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا اگر نیاز بود دستورات لازم داده شود.

  4. قبل از آزمایش از استرس، هیجان، انجام فعالیت بدنی سنگین، تحریک سینه‌ها، پوشیدن لباس تنگ و سوتین خودداری کنید.

  5. سطح طبیعی پرولاکتین بدن در طول روز متغیر است و به تدریج در شب افزایش پیدا می‌کند. سطح این هورمون در صبح به بالاترین حد خود خواهد رسید. از همین‌رو توصیه می‌شود آزمایش پرولاکتین را حدود 3 ساعت پس از بیدار شدن فرد از خواب انجام دهید.